کالاها و خدمات دانش بنیان با توجه به نظر کارشناسان مربوط به ارزیابی شرکت‌های دانش بنیان، تایید صلاحیت می‌گردد. کارگروه تائید صلاحیت شرکت‌های دانش بنیان تحت نظر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خدمات مربوطه را ارائه می‌نمایند. کارشناسان فعال در این حوزه مسئولیت گزینش و نظارت بر عملکرد شرکت‌های دانش بنیان را نیز برعهده دارد.
فعالیت کارشناسان ارزیابی کالاها و خدمات دانش بنیان
کارشناسان مربوط به ارزیابی خدمات شرکت‌های دانش بنیان در حوزه‌های زیر فعالیت می‌نمایند:
- فناوری و صنعتی
- دانشگاه و مراکز پژوهشی و آموزشی
- شرکت‌های خصوصی
- ارگان‌ها و موسسات دولتی
معیار در نظر گرفته شده در انتخاب کالاها و خدمات دانش بنیان، متفاوت بوده و شرکت دانش بنیان میبایست تمامی فاکتورهای لازم و معیارهای اعلام شده را داشته باشد تا خدمات ارائه شده به عنوان محصولات دانش بنیان شناخته شود.
فاکتورهای لازم برای امتیازدهی به کالاها و خدمات دانش بنیان
- شرکت دانش بنیان میبایست در حوزه تحقیق و پژوهش همواره فعال و مثمرثمر باشد.
- کالاها و خدمات دانش بنیان میبایست از جمله نیازهای ضروری کشور بوده و عملکرد مفیدی در زمینه فعالیت خود ایجاد نماید.
- خدمات دانش بنیان میبایست حافظ منافع مالی و ارزی کشور خود باشد و وابستگی به کشورهای خارجی را از بین ببرد.
- محصولات ارائه شده میبایست در سطح کشور مورد استفاده قرار گرفته و به عنوان نوآوری ملی تلقی شود.
- با توجه به نیازسنجی‌های انجام شده، میزان نیاز به خدمات تولیدشده مورد بررسی قرار گرفته و تعیین گردد.
- ارزش افزوده بالا نیز از جمله مواردی است که کالاها و خدمات دانش بنیان میبایست به‌همراه داشته باشند.
با توجه به بررسی‌های انجام شده، گسترده‌ترین خدمات دانش بنیان در حوزه IT و نرم افزارهای رایانه‌ای انجام شده است.
برای مثال پنل پیامکی فراپیامک که توسط شرکت دانش بنیان فراداده طراحی شده، در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، IT ونرم افزارهای رایانه‌ای قرار می‌گیرد.
با توجه به تعریف شرکت دانش بنیان مجموعه‌ای که با ارائه ایده های خلاقانه همراه با ارزش افزوده‌ی بالا خدمات خود را ارائه می‌نمایند، در این گروه قرار خواهند گرفت؛
لذا ظهور حجم گسترده‌ای از ایده‌های نوآورانه با توجه به تعریف شرکت دانش بنیان دور از ذهن نخواهد بود.
یکی از مزایای ارائه شده به شرکت‌های دانش بنیان استقرار در پارک علم و فناوری شهرهایشان خواهد بود.
در حالت کلی پارک علم و فناوری مجاور واحدی دانشگاهی و یا به عنوان عضوی از یک دانشگاه تشکیل می‌شود.
حضور در پارک علم و فناوری برای شرکت های دانش بنیان فرصتی مناسب جهت برقراری ارتباط با سایر شرکت‌ها و معرفی محصولات ارائه شده می‌باشد.
با توجه به توضیحات ارائه شده تنها شرکت‌هایی که در تعریف شرکت های دانش بنیان گنجانده می‌شوند امکان حضور در پارک علم و فناوری را خواهند داشت.
شاخص‌های تشخیص شرکت‌های دانش‌بنیان
شاخص‌های مربوط به ارزیابی و تشخیص شرکت‌های دانش بنیان در 2 دسته عمومی و اختصاصی تقسیم بندی می‌شوند.
شاخص‌های عمومی لازمه تمامی مجموعه‌های دانش بنیان بوده و قرارگیری در یکی از دسته‌بندی‌های مربوط به شاخص‌های اختصاصی نیز ضروری می‌باشد.
شاخص های عمومی
دو سوم از اعضای حاضر در هیات مدیره شرکت دانش بنیان، میبایست 2 مورد از شرایط زیر را دارا باشند:
- حداقل مدرک ارائه شده میبایست کارشناسی رشته مورد نظر باشد.
- حداقل 3 سال سابقه کار مرتبط با فعالیت شرکت و یا 3 سال سابقه مدیریت مجموعه‌ای با فعالیت مرتبط با خدمات ارائه شده داشته باشند.
- دست‌کم 1 نمونه اختراع داخلی و یا بین المللی ثبت شده در حوزه مرتبط با فعالیت خود داشته باشند.
- 50% از خدمات خود را با قرارداد رسمی به فروش رسانده باشند. (این مورد برای شرکت‌هایی که اولین کالای دانش بنیان خود را به مرحله تجاری سازی رسانده‌اند، به عنوان استثنا در نظر گرفته خواهد شد و نیازی به احراز این مورد نخواهند داشت)
- پرداخت بیمه برای حداقل 3 کارمند در مدت 6 ماه
- عدم سوء سابقه در انجام تعهدات مربوطه
شاخص‌های اختصاصی
شرکت متقاضی باید علاوه بر دارا بودن شاخص‌های عمومی، واجد کلیه شرایط اختصاصی در یکی از دسته‌بندی‌های زیر نیز باشد:
-
شرکت‌های تولیدی محصولات دانش‌بنیان
- تولیدکننده‌ی کالای دانش‌بنیان (مطابق فهرست مصوب).
- نهادینه‌سازی و بومی‌سازی دانش فنی از طریق تحقیق و توسعه.
- داراي گواهی‌نامه‌ی انطباق استاندارد یا تأییدیه‌ی معتبر.
- نسبت نیروي انسانی تمام وقت در بخش‌های غیرپشتیبانی شرکت با درجه کارشناسی و بالاتر فعال در بخش‌های مرتبط با تولید کالاهاي دانش‌بنیان شرکت به کل کارکنان تمام وقت، حداقل 30 درصد باشد.
- هزینه‌ی تحقیق و توسعه حداقل 7 درصد فروش سالیانه‌ی شرکت باشد.
- عرضه‌ی کالای دانش‌بنیان یا ارتقای آن هر دو سال یک‌بار باشد.
-
شرکت‌های تحقیق و توسعه و خدمات طراحی مهندسی
- فعالیت تحقیق و توسعه و خدمات طراحی مهندسی مرتبط با یکی از کالاهای دانش‌بنیان باشد.
- نسبت نیروی انسانی تمام وقت در بخش‌های غیرپشتیبانی شرکت با درجه کارشناسی و بالاتر فعال در بخش‌های مرتبط با خدمات تحقیق و توسعه و طراحی مهندسی شرکت، به کل کارکنان تمام وقت، حداقل 50 درصد باشد.
- حداقل یک کالا یا خدمت جدید یا بهبودیافته و یا بهبود فرآیند در یک سال گذشته عرضه شده باشد.
- تولید شرکت حداکثر در حد تولید نمونه آزمایشی یا پایلوت (Pilot) باشد.
-
شرکت‌های خدمات تخصصی دانش‌بنیان
- انطباق نوع خدمت با فهرست مصوب.
- نسبت نیروي انسانی تمام وقت در بخش‌های غیرپشتیبانی شرکت با درجه کارشناسی و بالاتر فعال در بخش‌های مرتبط با ارایه خدمات تخصصی دانش‌بنیان شرکت، به کل کارکنان تمام وقت، حداقل 50 درصد باشد.
- هزینه تحقیق و توسعه مرتبط با خدمات تخصصی دانش‌بنیان حداقل 7 درصد فروش سالیانه شرکت باشد.
- حداقل درآمد سالیانه‌ی شرکت برابر یک میلیارد ریال به قیمت ثابت سال 91 باشد.
تقسیم بندی کالاها و خدمات دانش بنیان
فناوری زیستی (پزشکی، کشاورزی، صنعتی و محیط زیست)
فناوری نانو (محصولات و مواد)
اپتیک و فوتونیک (مواد، قطعات و سامانه‌ها)
مواد پیشرفته (فلزات، کامپوزیت‌ها، سرامیک‌ها و پلیمرها)
الکترونیک و کنترل (میکروالکترونیک، قطعات، مدارها، سخت‌افزار کامپیوتر و سامانه‌ها)
فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرم‌افزارهای کامپیوتری
تجهیزات پیشرفته ساخت، تولید و آزمایشگاهی
داروهای پیشرفته مهندسی پزشکی
هوافضا (پرنده‌ها، ماهواره و موشک‌ها)
انرژی‌های نو (هسته‌ای و تجدیدپذیر)
محصولات پیشرفته سایر بخش‌ها (نفت و گاز)